12 września 2022 roku odbyło się realizowane w ramach projektu AFB seminarium „Jak wykorzystać potencjał danych AFB – badanie funkcjonalności i wpływu bibliotek”.
W seminarium wzięli udział dyrektorzy i bibliotekarze z wszystkich typów bibliotek oraz zaproszeni goście.
Seminarium odbywające się w formule online, podzielone zostało na dwie części.
Pierwszą z nich rozpoczęła się od powitania uczestników przez dr Barbarę Budyńską, przewodniczącą Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. W krótkim wystąpieniu Barbara Budyńska podkreśliła, jak cenne jest wykorzystywanie przez biblioteki wszystkich typów, wypracowanych w projekcie AFB jednolitych metod i narzędzi do systematycznej oceny ich pracy. Zwróciła też uwagę na ogromną wartość wyników analiz statystycznych w działalności bibliotek oraz w działalności Stowarzyszenia skierowanej do nich. Prelegenci zabierający głos w tej części seminarium, skupili się na przedstawieniu przykładów praktycznego wykorzystania wskaźników funkcjonalności w bibliotekach publicznych, naukowych i pedagogicznych oraz zaprezentowaniu przykładów wpływu analizy wskaźników funkcjonalności na działanie bibliotek.
Małgorzata Domagała z Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze wystąpiła z referatem „Profilaktyka – Diagnoza – Wsparcie : AFB w praktyce bibliotecznej”. Przedstawiła m.in. wybrane przykłady wykorzystania wskaźników funkcjonalności, w tym wskaźnika satysfakcja użytkowników bibliotek. Zaprezentowała Raport z badań prowadzonych w bibliotece w ramach projektu AFB, podała szereg przykładów działań promujących projekt w środowisku (np. seminaria powiatowe). Wskazała też inne ciekawe przykłady wykorzystania zasobów AFB (np. w pismach do władz samorządowych z informacjami dotyczącymi funkcjonowania bibliotek, opiniach odnośnie zamiaru łączenia bibliotek z domami kultury, listach gratulacyjnych związanych z jubileuszami bibliotek) czy wsparciu instruktorów w rozwiązywaniu bieżących problemów (poprzez porównanie funkcjonowania bibliotek z placówkami działającymi w podobnych warunkach w podregionie zielonogórskim, województwie lub kraju, z uwzględnieniem wszystkich lub tylko wybranych wskaźników funkcjonalności).
Jolanta Sobielga z Biblioteki Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach w wystąpieniu zatytułowanym „Analiza zmian ustroju bibliotek za pomocą wskaźników funkcjonalności” skupiła się na porównaniu wybranych wskaźników dotyczących zbiorów i usług analogowych oraz elektronicznych w latach 2013-2020. W podsumowaniu stwierdziła, że od roku 2020 nastąpił zdecydowany rozwój procesów bibliotecznych w formie elektronicznej zarówno w zakresie ilościowego stanu zbiorów jak i usług bibliotecznych. Wg prelegentki proces zastępowania tradycyjnych źródeł informacji oferowanych przez biblioteki źródłami w formie cyfrowej wydaje się być nieuchronny.
„O możliwości wykorzystania danych AFBN przez dyrektorów bibliotek” mówili: Dawid Kościewicz z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Edyta Strzelczyk z Biblioteki Głównej Politechniki Warszawskiej oraz Sandra Szczepanowska z Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu. Praktyczne aspekty prezentowane były przez prelegentów z dwóch perspektyw: konsultanta i zastępcy dyrektora biblioteki – uczestnika projektu (Formularze i wskaźniki AFBN jako narzędzie zarządzania biblioteką) oraz konsultanta i ankietera (Formularze – zmiany wartości w pandemii – widoczne szczególnie w usługach i korzystaniu z biblioteki).
W referacie pojawiły się też wnioski po pandemii dotyczące funkcjonowania biblioteki naukowej (sformułowane w oparciu o doświadczenia Biblioteki UEW).
„Wskaźniki mierzące poziom wykorzystania zasobów i usług bibliotecznych na
przykładzie biblioteki pedagogicznej” omówiła Mariola Szymczak z Centrum Rozwoju Edukacji WŁ w Skierniewicach, Biblioteki Pedagogicznej w Skierniewicach. Podczas wystąpienia zaprezentowała przykłady praktycznego wykorzystania wskaźników służących
pomiarowi poziomu wykorzystania zasobów biblioteki i aktywności związanej z realizacją usług bibliotecznych (wskaźniki i dane statystyczne do ich wyliczania, wizualizacja danych, przedstawienie dobrych praktyk, sposoby wykorzystania).
Po przerwie z referatem „Czy po pandemii COVID-19 użytkownicy powrócili do bibliotek?” wystąpiła Edyta Strzelczyk z Biblioteki Głównej Politechniki Warszawskiej. W oparciu o metodologię i przykłady wykorzystania narzędzi do badania satysfakcji użytkowników przedstawiała odpowiedzi na pytanie postawione w tytule wystąpienia. Rozpoczęła od przedstawienia strat wynikających z pandemii, zaprezentowała funkcjonowanie bibliotek w kryzysie za pomocą wskaźników funkcjonalności, omówiła ofertę usług elektronicznych i zobrazowała „nowe” formy korzystania z usług bibliotecznych.
Ostatni z referatów, zatytułowany „W blokach startowych – badanie pilotażowe wpływu społecznego i ekonomicznego bibliotek publicznych” przedstawiła dr Magdalena Paul z Katedry Badań nad Bibliotekami i Innymi Instytucjami Kultury Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego. Referentka rozpoczęła wystąpienie od zdefiniowania wpływu społecznego i ekonomicznego bibliotek publicznych, a następnie przedstawiła wyniki prac zespołu ds. badania wpływu bibliotek AFB SBP. W oparciu o doświadczenia badawcze zespołu scharakteryzowała badania pilotażowe, wskazała na co w ich trakcie należy zwracać uwagę i czego unikać. Przedstawiła też plany na najbliższą przyszłość, zakładające badania lokalne i ogólnopolskie.
W podsumowaniu seminarium dr Barbara Budyńska zapowiedziała jego kolejną edycję w roku 2023.
W seminarium wzięło udział 160 osób.