W dniu 18 września 2025 roku odbyło się webinarium zorganizowane w ramach projektu Analiza Funkcjonowania Bibliotek (AFB), dofinansowanego ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Spotkanie zostało poświęcone zagadnieniu badań satysfakcji użytkowników bibliotek oraz ich znaczeniu w procesie doskonalenia jakości usług.
Prelegentką była Edyta Strzelczyk, bibliotekarz akademicki w Bibliotece Głównej Politechniki Warszawskiej, członkini Zespołu SBP ds. badania efektywności bibliotek oraz Zespołu ds. Standardów dla Bibliotek Naukowych, współautorka poradnika „Jak przeprowadzić badania satysfakcji użytkowników biblioteki? Poradnik dla bibliotekarzy”.
Podczas webinarium omówione zostały powody, dla których badania satysfakcji użytkowników są istotne. Podkreślono, że wyniki dostarczają cennych danych ilościowych i jakościowych, umożliwiających opisanie stanu obecnego, porównania między bibliotekami, a także śledzenie zmian w czasie. Dane te stanowią mocny argument w rozmowach z organizatorami i decydentami oraz wspierają proces podejmowania decyzji dotyczących zarządzania instytucją.
Prelegentka wskazała również na bariery, jakie mogą powstrzymywać biblioteki przed prowadzeniem badań, takie jak brak zasobów kadrowych, finansowych czy czasowych, obawy przed negatywnymi wynikami, a także niechęć użytkowników do wypełniania ankiet. Z drugiej strony zaprezentowane zostały dostępne w projekcie AFB materiały, które ułatwiają przygotowanie i realizację badań, w tym kwestionariusze ankiet, arkusze kalkulacyjne do wyznaczania wielkości i struktury próby badawczej, analizy danych i dynamiki, poradnik oraz filmy instruktażowe.
Omówiono metodykę badań stosowaną w projekcie AFB, obejmującą jednolity kwestionariusz, kwotowy dobór próby i konieczność zapewnienia reprezentatywności próby badanej. Zaprezentowane zostały kolejne etapy badań: projektowanie, przygotowanie ankiet, dobór próby, realizacja badań w czasie największego natężenia ruchu użytkowników, analiza danych oraz opracowanie raportu.
Szczególną uwagę zwrócono na sposoby analizy wyników – od prostych analiz pierwszego stopnia (średnia, dominanta, wskaźniki struktury) po analizy bardziej złożone, pozwalające badać zależności przyczynowo-skutkowe między zmiennymi oraz śledzić dynamikę zmian w czasie.
Na zakończenie podkreślono, że raport z badań powinien być przygotowany w sposób wyczerpujący, jednoznaczny, czytelny i dopasowany do odbiorców, tak aby stanowił nie tylko dokumentację wyników, lecz także narzędzie wspierające rozwój bibliotek.
W webinarium wzięło udział łącznie 117 uczestników reprezentujących różne typy bibliotek. Najliczniej reprezentowane były biblioteki publiczne (61,54%), następnie naukowe (28,21%), pedagogiczne (8,55%) oraz w niewielkim stopniu inne instytucje (1,71%). Uczestnicy bardzo wysoko ocenili spotkanie – średnia ocena wyniosła 4,93 w pięciostopniowej skali, co potwierdza zarówno potrzebę podejmowania tematu badań satysfakcji użytkowników, jak i wysoką wartość merytoryczną prezentacji.
Nagranie webinarium