Analiza Funkcjonowania Bibliotek
wskaźniki efektywności i dane statystyczne

Sprawozdanie w webinarium “Analiza Funkcjonowania Bibliotek – narzędzia, które ułatwią Ci pracę”.

W dniu 27 czerwca o godzinie 11.00 odbyło się webinarium adresowane do bibliotekarzy z bibliotek publicznych zatytułowane “Analiza Funkcjonowania Bibliotek – narzędzia, które ułatwią Ci pracę”.

Webinarium prowadziły Edyta Strzelczyk z Biblioteki Głównej Politechniki Warszawskiej i Magdalena Mrugowska z Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy.

Uczestników przywitała dr Barbara Budyńska, przewodnicząca SBP.

W krótkim wystąpieniu podkreśliła rolę i znaczenie projektu Analiza Funkcjonowania Bibliotek w pracach bibliotek i wykorzystaniu  wyników analiz statystycznych w ich działalności oraz w działalności Stowarzyszenia skierowanej do bibliotek.

Następnie zabrały głos prelegentki. Edyta Strzelczyk  omówiła cele projektu AFB i korzyści  wynikające z jego realizacji.  Zaznaczyła, że projekt jest adresowany do wszystkich typów bibliotek, a udział w nim jest dobrowolny i bezpłatny. Wskazała na szereg korzyści wynikających z udziału w projekcie, m.in. dostęp do bezpłatnego narzędzia do gromadzenia i archiwizacji danych statystycznych, automatyczne generowanie wskaźników funkcjonalności, możliwość prowadzenia porównań ze średnimi wartościami w grupach „podobnych” instytucji, wykorzystanie danych w sprawozdawczości, rzecznictwie oraz stałe wsparcie ze strony Zespołu ds. badania efektywności bibliotek.

Magdalena Mrugowska zaprezentowała formularz do gromadzenia danych statystycznych dla bibliotek publicznych, podała liczbę danych, które są do niego wprowadzane oraz liczbę automatycznie wyliczanych wskaźników. Podkreśliła spójność danych z danymi sprawozdawanymi do GUS-u (wprowadzane dane są zgodne w 75% z danymi zbieranymi przez formularz GUS K-03 Sprawozdanie biblioteki dla bibliotek publicznych).

Następnie M. Mrugowska zaprezentowała zaktualizowaną wersję poradnika „Analiza i interpretacja danych statystycznych i wskaźników w Projekcie AFBP” oraz  materiał filmowy omawiający metody analizy danych statystycznych i wskaźników funkcjonalności własnej biblioteki oraz porównywania ich z wartościami średnimi grup bibliotek publicznych działających w podobnych warunkach .

Przedstawiła także zamieszczone na  stronie AFBP narzędzia do analiz danych – szablony arkuszy kalkulacyjnych do generowania wykresów oraz narzędzia do tworzenia infografik z danymi.

Podkreśliła, że narzędzia są przetestowane i łatwe w obsłudze.  Efektem wprowadzenia do przygotowanych szablonów danych własnej biblioteki jest uzyskanie rozbudowanej graficznej prezentacji wskaźników, które mogą być wykorzystywane do wielorakich celów (sprawozdawczość, rzecznictwo, promocja biblioteki).

Edyta Strzelczyk omówiła znaczenie wskaźnika „Satysfakcja użytkowników” biblioteki na tle innych wskaźników funkcjonalności. Scharakteryzowała cele, założenia oraz metodologię badań. Omówiła korzyści wynikające z ich realizacji (dla bibliotek, bibliotekarzy i użytkowników).  Zaprezentowała kwestionariusz ankiety – w wersji tradycyjnej i elektronicznej. Scharakteryzowała zasady kwotowego doboru próby do badań oraz sposoby efektywnej organizacji badań (określenie czasu, miejsca i sposobów ich promocji). Przedstawiła narzędzia do przetwarzania i analizy danych (arkusz kalkulacyjny i program LimeSurvey). Omówiła wprowadzenie danych z ankiet (tradycyjnych i elektronicznych) do szablonu arkusza kalkulacyjnego. Podkreśliła znaczenie właściwego wpisania zakodowanych danych z ankiet papierowych zgodnie z instrukcją oraz  poprawnego przekopiowania danych zebranych w Formularzach Google. Efektem tych prac są dane zbiorcze, wykresy i tabel krzyżowe generowane automatycznie na podstawie danych wprowadzonych w arkuszu „dane surowe”.

Obie prelegentki wskazywały miejsca posadowienia i sposoby pobierania wszystkich narzędzi (strona www projektu). Podkreślały łatwość ich obsługi i wymierne korzyści wynikające z wykorzystania.

Na koniec Magdalena Mrugowska omówiła prace nad badaniem wpływu i wartości bibliotek,  czyli społecznym i ekonomicznym wpływem bibliotek publicznych.  Obecnie prowadzony jest pilotaż jakościowy. W 18 bibliotekach z 4 województw (dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, lubelskiego i pomorskiego)   prowadzone są z użytkownikami rozmowy na temat tego, jak postrzegają znaczenie ich biblioteki. Badani pytani są również, czy prezentowany im kwestionariusz jest zrozumiały i kompletny. Jesienią 2022 roku planowany jest również pilotaż średniego zasięgu na losowej reprezentatywnej próbie 140 bibliotek ze wspomnianych województw. Wszystkie działania prowadzą do tego, aby w ostatnim etapie badań, którym będzie realizacja badań lokalnych, bibliotekarze otrzymali kwestionariusz dopasowany do możliwości użytkowników i potrzeb bibliotek i aby mogli go wdrażać w swoich bibliotekach. Pilotaże mają wyeliminować  błędy i  zapewnić bibliotekarzom odpowiednie narzędzie, które będzie dawało możliwość porównań na przestrzeni czasu, wyciągania wniosków i będzie służyło do badań przez wiele lat.

Na koniec spotkania zaproszono uczestników do polubienia niedawno powstałego profilu projektu AFB na platformie społecznościowej Facebook, na którym pojawiają się informacje z aktualnie prowadzonych działań.

W webinarium wzięło udział 240 osób.